El Cezeri, tam adıyla İsmail bin Rezzaz el-Cezerî, 12. yüzyılın sonları ile 13. yüzyılın başlarında yaşamış ünlü bir Müslüman mucit, mühendis ve bilim insanıdır. 1136 yılında günümüzde Türkiye sınırları içerisinde bulunan Cizre’de doğduğu düşünülmektedir. Cezeri, özellikle otomasyon ve mekanik üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır ve bu alanlardaki ilk önemli isimlerden biri olarak kabul edilir.
El Cezeri’nin en bilinen eseri, "Kitâbü’l-Câmi Beyne’l-Ilm ve’l-Amel en-Nâfi’ fî Sınaâti’l-Hiyel" ya da daha yaygın bilinen adıyla "Kitab-ül Hiyel"dir. Bu kitap, mekanik cihazların tasarım ve yapım prensiplerini detaylı bir şekilde inceleyen bir eserdir. Kitapta su saatleri, mum saatleri, çeşitli otomatik makineler ve su pompaları gibi pek çok cihazın tasarımı yer alır. Cezeri, bu eserinde ayrıntılı çizimlerle ve açıklamalarla, döneminin çok ilerisinde teknolojik birikime sahip olduğunu göstermiştir.
El Cezeri’nin tasarımlarından bazıları, modern mühendislik ve robotikte temel teşkil eden ilkeleri barındırmaktadır. Bu icatlar arasında, su kaldırma makineleri, otomatik olarak çalışan filli su saati ve çeşit çeşit otomatonlar bulunmaktadır. Özellikle filli su saati, hem dekoratif hem de işlevsel tasarımıyla dikkat çeker.
Cezeri, mühendisliğinde pragmatik yaklaşımını, yenilikçi çözümlerle birleştirerek kompleks mekanizmaların, dişlilerin ve şaft sistemlerinin geliştirilmesine öncülük etmiştir. Çalışmaları sadece onun zamanında değil, günümüzde de ilham kaynağı olmaya devam etmektedir. El Cezeri, Doğu bilimleri ile Batı mühendisliği arasında köprü görevi görmüş ve Orta Çağ’da İslam dünyasının bilimde öncü konumunu pekiştirmiştir.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page